Ψηφιακό υλικό που μπορούμε να προβάλουμε στην τάξη για να ζωντανέψουμε το συγκεκριμένο κεφάλαιο για την ανθρώπινη φωνή. Για να δούμε πλήρως αυτό το υλικό χρειάζονται τουλάχιστον δύο διδακτικές ώρες.
Εφόσον μιλάμε στο κεφάλαιο αυτό για χορωδία, ας δούμε και το ρόλο του μαέστρου. Το παρακάτω βίντεο, στο οποίο διευθύνει η εξαιρετική μαέστρος Σοφία Γιολδάση,εστιάζει στις κινήσεις της. Έτσι, μπορούμε να παρατηρήσουμε πώς η μαέστρος με το ένα χέρι κρατάει το ρυθμό και με το άλλο δείχνει στη χορωδία τον τρόπο τραγουδιού. Μπορούμε να δούμε πώς διευθύνει το σιγά και το δυνατά, πώς κλείνει το κομμάτι και άλλες λεπτομέρειες. (3rd Turkish Choral Conductors Academy, 2017, "Ήμουν ξένοιαστο πουλί").
Η ιστορία της Χιονάτης από τη Λιλιπούπολη: μια αφορμή για να μιλήσουμε για στερεότυπα φύλου μέσα στην οικογένεια.
Η Χιονάτη μετά το γάμο της με τον πρίγκιπα δεν ζει καλά όπως φανταζόμασταν στο τέλος του παραμυθιού. Η ιστορία μας ξεκινάει απρόοπτα μ' ένα ποιμενικό τραγούδι
Ακούστε το τραγούδιόπου η Χιονάτη περιγράφει τις δουλειές που έκανε όταν ζούσε με τον πρίγκιπα. Την ώρα που ακούμε, κάνουμε τις δουλειές που αναφέρει η Χιονάτη!
Στο 5'.32'' σταματάμε και κάνουμε ερωτήσεις:
- Γιατί μάλωσαν ο πρίγκιπας και η Χιονάτη;
- Γιατί έφυγε ο πρίγκιπας;
- Αγαπάει τον πρίγκιπα η Χιονάτη;
- Πώς το καταλαβαίνουμε;
Συζητάμε αν έχουμε δει τέτοιες συμπεριφορές ανάμεσα σε ζευγάρια στη δική μας καθημερινότητα. Τα παιδιά έχουν να πουν πολλά!
ΔΡΑΣΗ 1: "Γιατί μάλωσαν ο πρίγκιπας και η Χιονάτη";
Συζητάμε την ερώτηση και ακούμε τις απαντήσεις των παιδιών.
Σηκώνονται ζευγάρια (ένα αγόρι κι ένα κορίτσι). Το αγόρι είναι ο πρίγκιπας, το κορίτσι η Χιονάτη. Θα σχηματίσουν μια "παγωμένη εικόνα" που απαντά στην ερώτηση (πχ η Χιονάτη καθαρίζει τα τζάμια, ενώ ο πρίγκιπας καθισμένος παίζει playstation / η Χιονάτη σκουπίζει, ενώ ο πρίγκιπας βλέπει τηλεόραση / η Χιονάτη σφουγγαρίζει και ο πρίγκιπας διαβάζει εφημερίδα κ.α.). Στην ιστορία μας δίνονται περισσότερες πληροφορίες για το τι κάνει η Χιονάτη και σχεδόν καθόλου για τον πρίγκιπα, οπότε τα αγόρια θα αυτοσχεδιάσουν.
Ένας δημοσιογράφος περνά μπροστά από το κάθε ζευγάρι κρατώντας ένα μικρόφωνο. Κάθε φορά που σταματάει μπροστά σ' ένα ζευγάρι, αυτό "ζωντανεύει": κινείται και μιλάει. Η ευκολία με την οποία βρίσκουν τους ρόλους τους τα παιδιά και οι σπαρταριστοί διάλογοι δείχνουν ότι το θέμα είναι πολύ οικείο!
Συνεχίζουμε την ακρόαση της ιστορίας. Αφού τελειώσει, περνάμε στην επόμενη δράση.
ΔΡΑΣΗ 2: "Πώς θα μπορούσε το ζευγάρι να μείνει αγαπημένο;"
Συζητάμε την ερώτηση και ακούμε τις απαντήσεις των παιδιών. Επισημαίνουμε σημεία της ιστορίας που δείχνουν ότι η Χιονάτη και ο πρίγκιπας φαίνεται ν' αγαπούν ο ένας τον άλλον.
Σηκώνονται τα ίδια ζευγάρια και σχηματίζουν μια "παγωμένη εικόνα" που απαντά στην ερώτηση. Τώρα αυτοσχεδιάζουν αγόρια και κορίτσια μαζί.
Ο δημοσιογράφος περνά και πάλι μπροστά από το κάθε ζευγάρι κρατώντας ένα μικρόφωνο. Κάθε φορά που σταματάει μπροστά σ' ένα ζευγάρι, αυτό "ζωντανεύει": κινείται και μιλάει. Εδώ θα δούμε διάφορες αντιδράσεις: Τα αγόρια προσπαθούν να βοηθήσουν τα κορίτσια. Συχνά κάνουν χιούμορ και προσπαθούν να δημιουργήσουν ευχάριστη ατμόσφαιρα. Τα κορίτσια, άλλες φορές το δέχονται και άλλες γκρινιάζουν! Έχει τύχει κάποιες φορές το κορίτσι να τα βάλει με το αγόρι την ώρα που κάνει δουλειές, γιατί δεν κάνει κάτι καλά ή ακόμα και ν' αρνηθεί τη βοήθειά του και να συνεχίζει τον καυγά. Άλλα παιδιά αντιδρούν με χιούμορ και προσπαθούν να δημιουργήσουν κεφάτη ατμόσφαιρα την ώρα που κάνουν τις δουλειές του σπιτιού.
Με όλα τα παραπάνω αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε κατά πόσο τα παιδιά είναι εξοικειωμένα με τους διαχωρισμούς των φύλων στην καθημερινή τους ζωή, βλέποντας τους γονείς τους ή άλλους συγγενείς και φίλους της οικογένειας. Μπορούμε να μάθουμε πολλά για νοοτροπίες που συναντούν, ενώ προσπαθούμε να περάσουμε την αντίληψη ότι και δύο φύλα θα πρέπει να συνεργάζονται στην κοινή τους ζωή, ώστε να είναι πιο αγαπημένα.
Στο συγκεκριμένο παραμύθι οι καταστάσεις είναι ακραίες: η Χιονάτη κάνει όλες όσες θεωρούνται "γυναικείες" δουλειές στο σπίτι, αλλά και όλες όσες θεωρούνται "αντρικές" (βόσκει, κουρεύει και αρμέγει τα πρόβατα), ενώ ο πρίγκιπας δεν κάνει απολύτως τίποτε. Η ακραία αυτή κατάσταση οδηγεί στις κωμικές συγκρούσεις και στο τελικό καυγά όπου ο πρίγκιπας φεύγει για να γλυτώσει τα κατσαρολικά που εκτοξεύει η αγανακτισμένη σύζυγός του! Το κωμικό στοιχείο της ιστορίας βοηθά να θίξουμε ανώδυνα καθιερωμένες αντιλήψεις και συμπεριφορές που αφορούν στα δύο φύλα μέσα στις οικογένειες.
Δείτε μια παρουσίαση του θέματος με υλικό από μια δράση στο Δημοτικό Σχολείο Αγ. Παρασκευής Θεσσαλονίκης το 2015.
O Βασιλιάς των Ζώων είναι ένα παραμύθι του Λαφονταίν, το οποίο υπάρχει στο βιβλίο Μουσικής της Γ΄ και Δ΄ Δημοτικού.
Η Δέσποινα Μπογδάνη-Σουγιούλ, μία από τις συγγραφείς του βιβλίου Μουσικής διασκεύασε το παραμύθι κι έφτιαξε ένα τραγούδι πάνω στη μουσική ενός πολωνέζικου χορού.
Διαβάζοντας το παραμύθι στα παιδιά, σκέφτηκα να βάλω μουσική και τραγούδια σε περισσότερα σημεία του.
Τη σχολική χρονιά 2015-16 δουλέψαμε με τους μαθητές της Δ΄ τάξης του 10ου Δημοτικού Σχολείου Καλαμαριάς πάνω στα δύο πρώτα τραγούδια του βιβλίου.
Διάλεξα τη μουσική από το "Χάρτινο το Φεγγαράκι" του Χατζιδάκι για το σημείο όπου το λιοντάρι νιώθει άσχημα επειδή είναι μόνο του και τη μουσική από το "Vanita di Vanita" του Angelo Branduardi για το σημείο όπου το λιοντάρι κάνει πρόταση στην αλεπού να μείνει μαζί του.
Τα παιδιά είπαν ιδέες για τους στίχους, εγώ τις ένωσα και... έτοιμα τα δύο τραγούδια!
Την περσινή σχολική χρονιά (2019-20) δοκίμασα με το Δ2 τμήμα του 25ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης να φτιάξουμε ένα τραγούδι για το τέλος πάνω σ' ένα rap background.
Τροποποίησα το τέλος που έλεγε ότι η αλεπού καθάριζε τη σπηλιά του λιονταριού για να μην το αποφεύγουν τα άλλα ζώα. Είπα στα παιδιά ότι του έμαθε να καθαρίζει τη σπηλιά του και όποτε το δραματοποιούσαμε, στο τέλος τα δυο παιδιά (λιοντάρι και αλεπού) καθάριζαν μαζί τη σπηλιά.
Τα παιδιά χρησιμοποίησαν και επέκτειναν αυτήν την ιδέα με πολύ ωραίο τρόπο και το αποτέλεσμα είναι το τελευταίο τραγούδι! Εκτός από την ιδέα της ισότητας των φύλων, περιέλαβαν και στοιχεία που είναι απαραίτητα για την κοινωνικοποίηση κάποιου και για να δημιουργήσει φιλικές σχέσεις με τους άλλους.
Ίσως να συνεχίσω με μουσική επένδυση και τραγούδια σε περισσότερες σκηνές του παραμυθιού, αλλά αυτή η στιγμή, νομίζω, πως είναι κατάλληλη για να το παρουσιάσω.
Ό,τι νέο προστεθεί, θα μπορείτε να το βλέπετε πατώντας το link του βιβλίου. Το αγαπημένο μου χαρακτηριστικό της εφαρμογής Book Creator είναι ότι μπορούμε πάντα να κάνουμε αλλαγές στα βιβλία μας!
Καλή ανάγνωση-ακρόαση!
Μπείτε στο εικονικό δωμάτιο του λιονταριού για να δείτε τα παιχνίδια που έχω φτιάξει, τα βίντεο και το τραγούδι για το λιοντάρι.
Μπορείτε να δείτε όλο το υλικό με τους μαθητές σας ανεξάρτητα από το παραμύθι!
